Chế độ ăn uống giúp kiểm soát bệnh tăng huyết áp

Huyết áp cao là một trong những bệnh nguy hiểm thường gặp ở người cao tuổi. Cùng với mỡ máu cao và nhồi máu cơ tim, chúng đều là những bệnh mãn tính không thể điều trị dứt điểm mà còn làm người bệnh có khả năng tử vong nhanh chóng. Điều người bệnh có thể làm để kéo dài tuổi thọ là tuân thủ theo những lời khuyên chữa trị của đội ngũ chuyên gia y tế. Đồng thời phải có chế độ dinh dưỡng hợp lý, không sử dụng các thực phẩm có gia vị quá mặn trong khi bị bệnh tăng huyết áp. Ở bài viết này chúng ta cùng tìm hiểu và chia sẻ những kiến thức cần thiết để xây dựng nên thực đơn kiểm soát các biến chứng của tăng huyết áp. Hạn chế việc bệnh tình nghiêm trọng và khó điều trị hơn.

Ảnh hưởng của tăng huyết áp tới sức khỏe

Mỗi một nhịp đập, tim sẽ đưa máu đi khắp cơ thể thông qua hệ thống động mạch. Huyết áp là áp lực trong các động mạch và tĩnh mạch. Huyết áp tâm thu được đo khi máu được bơm ra khỏi tim. Huyết áp tâm trương được đo giữa các nhịp tim. Huyết áp ở mỗi người đều khác nhau và thường dao động trong suốt cả ngày.

Tăng huyết áp làm suy giảm chức năng cơ thể

Nếu kết quả đo huyết áp là 140/90, các bác sĩ sẽ khuyên bạn nên bắt đầu điều trị cao huyết áp. Con số đầu tiên là áp suất tâm thu, con số thứ hai là áp suất tâm trương. Cao huyết áp không phải lúc nào cũng thể hiện ra triệu chứng rõ ràng. Nhưng nó lại có thể dẫn tới tổn thương động mạch và tĩnh mạch. Làm giảm lưu lượng máu đi khắp cơ thể, có thể dẫn đến đột quỵ, đau tim, và suy tim. Các bộ phận khác của cơ thể như thận, chân tay và mắt cũng có thể bị tổn thương.

Yêu cầu dinh dưỡng của người cao huyết áp

Người bị cao huyết áp có thực đơn ăn uống khó hơn nhiều so với người bình thường. Ăn uống hợp lý, đủ chất, bảo đảm cho tim mạch hoạt động tốt, tránh hoặc hạn chế các bệnh gây tăng huyết áp như: vữa xơ động mạch, cholesterol máu cao, tiểu đường, suy gan, thận… Muốn thế, cần thực hiện việc lựa chọn và sử dụng thực phẩm đủ chất và hợp lý.

Năng lượng: 35Kcal/Kg cân nặng/ngày. Người thừa cân và béo phì thì cần ít hơn để giảm cân vì giảm cân là một yếu tố hạ huyết áp rất có hiệu quả. Tăng huyết áp nếu kết hợp với béo phì thì sẽ gây áp lực lớn lên tim mạch làm giảm tuổi thọ.

Rau và trái cây

Rau củ và trái cây là một trong những thực phẩm thiết yếu cho cơ thể con người. Nhờ các ưu điểm: chứa nhiều kali và hầu như không có natri rất có lợi cho tim mạch. Rau, trái cây tươi chứa nhiều vitamin thiên nhiên và nhiều chất chống ôxy hóa góp phần chống lão hóa.

Các loại rau củ

Có nhiều chất xơ, cần thiết cho hoạt động tiêu hóa và giúp thải trừ cholesterol ra ngoài… Ăn nhiều trái cây cũng có lợi cho hệ tiêu hóa, góp phần làm trẻ hóa làn da.

Chất bột đường (glucid)

Đây là chất cung cấp năng lượng chính, tùy theo độ tuổi mà có nhu cầu khẩu phần khác nhau. Cần ăn đủ theo nhu cầu lao động và sinh hoạt. Tránh ăn nhiều quá sẽ tăng cân nhưng cũng không nên ăn ít quá, không đủ năng lượng để sống và làm việc sẽ bị gầy sút, suy dinh dưỡng, dễ mắc nhiều bệnh khác. Nên dùng các hạt ngũ cốc như gạo tẻ, gạo nếp, khoai củ. Cần hạn chế các loại đường vì có thể gây hại cho răng, cho tụy, nhất là ở người bệnh tiểu đường. Tuy mật ong tốt nhưng cần dùng với liều lượng hợp lý, theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.

Chất đạm (protein)

Chất đạm là một trong những dưỡng chất quan trọng trong quá trình trao đổi chất. Người tăng huyết áp không cần hạn chế thịt và cá như quan niệm trước đây. Liều lượng từ 0.8-1g/kg cân nặng/ngày. Cá là thức ăn tốt đối với hệ tim mạch vì có những chất bảo vệ tim hiệu quả.

Thực phẩm giàu chất đạm

Tuy nhiên, để thay đổi khẩu vị, nên dùng cả thịt và cá cho bữa ăn hằng ngày. Nên dùng thịt nạc của gia súc, gia cầm như thịt trâu, bò, dê, lợn, gà, vịt, ngan ngỗng… Chú ý dùng nhiều loại đạm thực vật như đậu nành, đậu đen, đậu xanh, vừng, lạc… Nếu đã có biến chứng suy thận thì cần giảm xuống 0,4-0,6g/kg cân nặng/ngày. Không nên cắt hoàn toàn chất đạm khỏi khẩu phần sẽ làm cơ thể thiếu chất.

Các muối khoáng

Muối khoáng tuy chỉ chiếm hàm lượng ít nhưng rất có lợi cho cơ thể. Có thể kể đến một số chất như kali, magiê, calci, trừ natri. Nếu ăn nhiều natri sẽ gây tăng huyết áp, chỉ ăn dưới 5g/ngày bao gồm cả lượng muối được nêm trong thức ăn và nước chấm. Nhiều nghiên cứu cho thấy: chế độ ăn giàu kali sẽ làm giảm huyết áp. Canxi có vai trò kích thích co cơ trơn thành mạch làm mạch máu co giãn đàn hồi tốt. Canxi có nhiều trong thức ăn là xương động vật, cá, nghêu, sò, ốc, hến. Linh hoạt thay đổi thực đơn các món theo nhu cầu loại khoáng chất cơ thể cần.

Chất béo (lipid)

Nhiều người quan niệm chất béo là có hại nhưng nó chiếm 15-20% năng lượng. Ăn ít mỡ, bơ dùng dầu từ cá, đậu tương, lạc, vừng là tốt nhất. Bỏ thức ăn chứa nhiều cholesterol như óc, lòng, tim, gan, ăn ít trứng. Sử dụng thực phẩm có chất béo lành mạnh để nạp năng lượng cho cơ thể.

Những loại thực phẩm khuyên dùng

Để cho người bệnh hiểu rõ là mình cần phải ăn gì trong các nhóm chất trên. Dưới đây là danh sách liệt kê chi tiết và cụ thể. Gạo tẻ, gạo nếp, khoai lang, khoai sọ, khoai tây, các loại đậu đỗ, lạc, vừng. Các loại dầu thực vât, trừ dầu dừa, dầu cọ. Đậu phụ, sữa đậu tương, sữa chua, các loại sữa bột tách bơ, khi uống sữa nên cho ít đường.

Đa dạng hóa nhiều loại thực phẩm

Các loại thịt ít mỡ: thịt gia cầm, thịt lợn nạc. Các loại cá, tôm, cua. Trứng chỉ nên ăn 1-2 quả/tuần. Các loại rau xanh: rau ngót, rau muống, rau cần, các loại rau cải, rau dền, bầu bí, mướp, giá đỗ…Các loại quả chín: chuối, đu đủ, cam, quýt, táo, thanh long, dưa hấu, dưa chuột, cà chua… Hạt sen, lá vông, hoa hoè, nước ngô luộc, nước rau luộc… Chia thực đơn thành nhiều món và nhiều bữa trong ngày để không bị ngấy khi ăn.

Nhóm các thực phẩm nên hạn chế

Người bị tăng huyết áp cần kiêng kị nhiều thực phẩm. Thịt nhiều mỡ, nước dùng, thịt cá béo. Các loại phủ tạng: óc, tim, gan, bầu dục, dạ dày, lòng… Nước trà đặc, cà phê, rượu, thuốc lá. Các loại thức ăn muối mặn: dưa, cà, cá mắm, mắm tôm, mắm tép…

Không ăn các loại mắm, dưa muối chua

Các loại thức ăn chế biến sẵn: lạp sườn, patê, xúc xích, thịt hộp… Các loại mỡ động vật. Các loại bánh kẹo, nước ngọt và đường (ăn hạn chế). Nên hạn chế các món xào rán, quay. Tăng cường các món luộc, hấp, nấu nhạt. Ăn thanh đạm là phương pháp tốt để giữ gìn sức khỏe.

Xem thêm bí quyết ăn uống lành mạnh: Dinh dưỡng

Nguồn: suckhoedoisong.vn