Bạn có biết vì sao mình mắc bệnh trầm cảm không?

Cuộc sống hiện đại đem lại cho con người nhiều sự tự do về vật chất, tinh thần. Nhưng cũng đầy ít người có những nỗi buồn khó giải thích. Để rồi đối mặt với các nguy cơ vô cùng nguy hiểm. Trong đó có nguy cơ của bệnh trầm cảm. Trầm cảm là một bệnh lí về não bộ, gây ra những rối loạn về cảm xúc. Căn bệnh này đang có chiều hướng gia tăng ở các nước trên thế giới, cũng như tại Việt Nam. Bệnh thường gặp ở độ tuổi thanh thiếu niên. Theo tổ chức y tế thế giới WHO, ước tính trên thế giới có khoảng 300 triệu người mắc bệnh trầm cảm. Trong đó những người ở độ tuổi thanh thiếu niên chiếm hơn 40%. 

Do là bệnh do ảnh hưởng trực tiếp từ hệ thần kinh và não bộ. Song theo các chuyên gia, bệnh có thể chữa khỏi hoàn toàn, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng phác đồ.

Tìm hiểu về căn bệnh trầm cảm

Trầm cảm là một chứng rối loạn tâm trạng gây cảm giác buồn và mất động lực trong thời gian dài. Bệnh sẽ ảnh hưởng đến cách bạn cảm nhận, suy nghĩ, hành xử. Và có thể dẫn đến nhiều vấn đề khác về tinh thần lẫn thể chất.

Trầm cảm sát thủ giấu mặt trong xã hội hiện nay

Những cảm xúc tiêu cực kéo dài có thể gây khó khăn trong công việc, làm rạn nứt các mối quan hệ bạn bè hoặc trong gia đình. Thậm chí còn có nguy cơ dẫn đến ý định tự tử. Trầm cảm sau sinh là dạng phổ biến nhất của chứng rối loạn cảm xúc này.

Nữ giới có tỷ lệ trầm cảm cao hơn nam giới

Theo nhà tâm thần học Sadock B.J. (năm 2015), tỷ lệ trầm cảm trong toàn bộ cuộc đời chung cho cả hai giới là từ 15-25% dân số. Đây là một con số rất lớn, nghĩa là cứ 4 – 6 người thì sẽ có 1 người bị trầm cảm. Nữ giới có tỷ lệ trầm cảm cao hơn nam giới 2 lần. Nghĩa là cứ 3 bệnh nhân trầm cảm thì có 1 người là nam, 2 là nữ.

Nghiên cứu chỉ ra nữ giới có nguy cơ mắc bệnh trầm cảm cao hơn nam giới

Tỷ lệ trầm cảm không phụ thuộc vào trình độ văn hóa, tôn giáo, điều kiện sống, dân tộc, vùng địa lý… Nghĩa là nước nào có dân số càng đông thì số bệnh nhân trầm cảm càng cao. Do đó, Trung Quốc, Ấn Độ và Hoa Kỳ là 3 quốc gia có số bệnh nhân trầm cảm nhiều nhất thế giới.

Phân loại trầm cảm

Trầm cảm bao gồm trầm cảm nội sinh (không do nguyên nhân bên ngoài). Trầm cảm do một bệnh thực tổn (tăng huyết áp, đái tháo đường, ung thư, viêm gan, loét dạ dày, tá tràng…). Và trầm cảm do một chất (ma túy, rượu, thuốc chống ung thư, corticoid…).

Trầm cảm do những yếu tố nào gây ra ?

Chất dẫn truyền thần kinh serotonin

Serotonin là chất dẫn truyền thần kinh trong một số vùng não. Ngoài ra, serotonin còn có trong tiểu cầu, ở các tế bào ưa crom thuộc ống tiêu hóa (dạ dày, ruột). Serotonin gây ra trầm cảm là serotonin ở não.

Serotonin gây ra trầm cảm là serotonin ở não.

Do lượng serotonin ở các khe xi-náp của não quá thấp. Nên việc dẫn truyền tín hiệu thần kinh từ tế bào này sang tế bào khác sẽ kém đi. Vì thế gây ra các triệu chứng lâm sàng của trầm cảm như mệt mỏi, mất ngủ, chán nản. Mất hết các hứng thú và sở thích, chán ăn, sút cân, lo lắng, căng thẳng, bồn chồn, muốn chết…

Gene di truyền

Trầm cảm nội sinh có nguyên nhân là do rối loạn về gene di truyền. Do nhiều gene bệnh gây ra, di truyền theo kiểu tổ hợp gene phức tạp. Người bình thường luôn có một số lượng gene bệnh trong người. Nhưng không bị bệnh vì số lượng gene gây bệnh chưa đạt đến ngưỡng nhất định. Ai có số lượng gene bệnh vượt ngưỡng thì sẽ bị trầm cảm. Người nào càng mang nhiều gene bệnh thì sẽ khởi phát bệnh càng sớm và càng nặng.

Trầm cảm nội sinh có nguyên nhân là do rối loạn về gene di truyền

Do số lượng gene bệnh được nhận một cách ngẫu nhiên từ bố và mẹ nên điều này giải thích tại sao bố không bị bệnh. Mẹ không bị bệnh, anh và em không bị bệnh mà mình lại bị trầm cảm (do mình không may nhận quá nhiều gene bệnh từ bố và từ mẹ. Còn các anh và em mình thì nhận ít hơn). Do bệnh nhân trầm cảm có mang nhiều gene bệnh. Nên con cái họ sẽ có nguy cơ bị trầm cảm cao hơn con cái những người không bị trầm cảm.

Gene bệnh của trầm cảm là gene gì? Đó chính là các gene điều tiết việc giảm sản xuất (ức chế sản xuất) chất dẫn truyền thần kinh có tên là serotonin trong não. Như vậy, người mang càng nhiều gene bệnh thì việc sản xuất chất serotonin trong não càng kém. Và khi kém đến một ngưỡng nào đó (dưới 50% so với người bình thường) thì sẽ gây ra bệnh trầm cảm.

Yếu tố môi trường

Môi trường không thuận lợi tạo điều kiện để những người mang nhiều gene bệnh khởi phát rối loạn trầm cảm. Môi trường càng xấu thì bệnh khởi phát càng sớm.

Môi trường không thuận lợi ở người mang ít gene bệnh không làm cho họ bị trầm cảm. Rất nhiều người giỏi chịu đựng dù ở các hoàn cảnh vô cùng khó khăn, ác liệt và nguy hiểm. Đối với môi trường thuận lợi ở người mang nhiều gene bệnh vẫn gây ra trầm cảm. Có điều bệnh sẽ khởi phát muộn hơn đôi chút so với khi gặp môi trường xấu.

Môi trường sống không thuận lợi chỉ là yếu tố thuận lợi cho trầm cảm khởi phát

Như vậy, môi trường chỉ là yếu tố thuận lợi cho khởi phát trầm cảm mà thôi. Môi trường không phải là nguyên nhân gây ra trầm cảm. Hơn nữa, yếu tố môi trường không còn đóng vai trò gì trong việc tái phát, tái diễn của trầm cảm. Nghĩa là dù môi trường thuận lợi hay không. Thì bệnh nhân vẫn cứ tái phát như thường.

Tóm lại, trầm cảm là một bệnh lý, không phải là một sự yếu đuối về nhân cách hay thiếu ý chí và nó cần được nhìn nhận cũng như điều trị giống các bệnh lý thông thường khác. Đây là một bệnh lý mạn tính, cần điều trị lâu dài. Đòi hỏi bệnh nhân phải kiên trì cũng như cần có sự thấu hiểu, hỗ trợ, động viên từ người thân.

Nguồn: suckhoe24g.com.vn